ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ് തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യത്തെ എങ്ങനെ ബാധിക്കും? ഓർമ്മശക്തി മെച്ചപ്പെടുത്തുമോ? അറിയാം ഇക്കാര്യങ്ങള്‍

സോഷ്യൽ മീഡിയ തുടങ്ങി പലവിധത്തിലുള്ള ഹെൽത്ത് മാഗസിനുകളിൽ ഒക്കെ ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ്ങിനെ കുറിച്ച് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. അധികമായും ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കുന്ന ഒരു പശ്ചാത്തലത്തിൽ ആണ് ഇതിനെ കുറിച്ച് പരാമര്‍ശിച്ചിട്ടുള്ളത്. എന്താണ് ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ് എന്നതും എപ്രകാരമാണ് ഇത് ഗുണകരം ആവുന്നതെന്നും നമുക്ക് നോക്കാം.

ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ് (ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം ) എന്നത് ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നതിനും ഉപവാസത്തിനുമിടയിൽ മാറുന്ന ഒരു ഭക്ഷണ രീതിയാണ്. സാധാരണയായി ഉപവാസം കഴിക്കാതിരിക്കുന്നതിനെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, എന്നാൽ ചില സമീപനങ്ങളിൽ, കുറഞ്ഞ കലോറി കഴിക്കുക എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസവും തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ ശാസ്ത്രജ്ഞർ അടുത്ത കാലത്തായി സൂക്ഷ്മമായി പരിശോധിക്കാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, പ്രായമാകുന്തോറും ഇതിന് ചില വൈജ്ഞാനിക ഗുണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാമെന്നും ഉത്കണ്ഠ, വിഷാദം തുടങ്ങിയ മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകളുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ കുറയ്ക്കാമെന്നും ചില തെളിവുകൾ ഇതിനകം തന്നെ ഉണ്ട്.

നമ്മൾ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് പുതിയ മസ്തിഷ്ക കോശങ്ങൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവ് വർദ്ധിപ്പിക്കും, ഇത് ഓർമ്മശക്തിയുടെ ചില വശങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നു.

ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ് അഥവാ ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം എന്താണ്?

കലോറിയൊന്നും കഴിക്കാത്ത സമയങ്ങളും പതിവുപോലെ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്ന സമയങ്ങളും - അല്ലെങ്കിൽ ചില ദിവസങ്ങളിൽ കഴിക്കാവുന്ന അളവ് പരിമിതപ്പെടുത്തുന്ന സമയങ്ങളും - തമ്മിൽ സ്വിച്ച് ചെയ്യുന്ന ഒരു സമീപനമാണ് ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസത്തിന് മൂന്ന് പൊതു സമീപനങ്ങളാണ് ഉള്ളത്:

• സമയ നിയന്ത്രണമുള്ള ഭക്ഷണരീതി: ഇതിൽ  പതിവുപോലെ ഭക്ഷണം കഴിക്കുമ്പോൾ ഉള്ള ഒരു ഘട്ടവും ഉപവസിക്കുമ്പോൾ മറ്റൊരു സമയ ഘട്ടവും ഉൾപ്പെടുന്നു. ഏറ്റവും സാധാരണമായ രീതി 8/16 ആണ്.  ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ കഴിയുന്ന 8 മണിക്കൂർ കാലയളവും  ഭക്ഷണം കഴിക്കാത്ത 16 മണിക്കൂർ (നിങ്ങൾ ഉറങ്ങുമ്പോൾ ഉൾപ്പെടെ) ഉള്ളതുമാണ്. ഏതെങ്കിലും കലോറി കഴിക്കുന്നത്  ഉപവാസം അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. 

•  ഇതര-ദിവസ ഫാസ്റ്റിങ്  (Alternate day Fasting )  : ഈ രീതി ഉപയോഗിച്ച്, സാധാരണ ഭക്ഷണക്രമമുള്ള ദിവസങ്ങളും  വളരെ കുറച്ച് മാത്രം കഴിക്കുന്ന ദിവസങ്ങളും തമ്മിൽ പരസ്പരം മാറ്റുന്നു. ചില ആളുകൾ ഏകദേശം 500-800 കലോറി അനുവദിക്കുന്ന ഒരു പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പ് പിന്തുടരുന്നു, ഒന്നിടവിട്ട ഭക്ഷണമായിട്ടോ അല്ലെങ്കിൽ ദിവസം മുഴുവൻ വ്യാപിക്കുന്ന ഭക്ഷണരീതി ആയിട്ടോ മാത്രം. 

• 5:2 ഫാസ്റ്റിംഗ്: ഒന്നിടവിട്ടുള്ള ദിവസങ്ങൾക്ക് പകരം, നിങ്ങളുടെ കലോറി ഒരു ദിവസം ഏകദേശം 500–800 ആയി പരിമിതപ്പെടുത്തുമ്പോൾ നിങ്ങൾ ആഴ്ചയിൽ 2 ദിവസം തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു.

ഉപവാസവും തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യവും- 

ഇന്റർമിറ്റന്റ് ഫാസ്റ്റിങ് തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യത്തെ എങ്ങനെ ബാധിക്കുമെന്നതിനെക്കുറിച്ച് ശാസ്ത്രജ്ഞർ പരിമിതമായ ക്ലിനിക്കൽ ഗവേഷണങ്ങൾ മാത്രമേ നടത്തിയിട്ടുള്ളൂ. എന്നിരുന്നാലും, മതപരമായ ഉപവാസത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വലിയ തോതിലുള്ള പഠനങ്ങൾ, വാർദ്ധക്യത്തിലും മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകളിലും തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ച് പ്രോത്സാഹജനകമായ ഫലങ്ങൾ ചൂണ്ടി കാണിക്കുന്നു.

വാർധക്യകാലത്ത് തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനം-

ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം പ്രായമാകുമ്പോൾ തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ചില വശങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സഹായിച്ചേക്കാം എന്നതിന് ചില തെളിവുകളുണ്ട്, ഉദാഹരണത്തിന് മൈൽഡ് കോഗ്നിറ്റീവ് ഇംപേയർമെന്റ് (MCI). ഡിമെൻഷ്യയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള ഒരു ഘട്ടമാണ് MCI. ഇതിൽ മെമ്മറി അല്ലെങ്കിൽ ചിന്താ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു, ഇത് പഴയപടിയാക്കാവുന്നതാണെന്ന് പഠനങ്ങൾ പറയുന്നു.

60 വയസ്സും അതിൽ കൂടുതലുമുള്ള മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളുടെ നേരിയ വൈജ്ഞാനിക ഇംപേയർ ഉള്ളവരെ ഒരു പഠനത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. ഒരു ഗ്രൂപ്പ് അവരുടെ മതപരമായ ആചാരങ്ങളുടെ ഭാഗമായി സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്തമയം വരെ ആഴ്ചയിൽ രണ്ടുതവണ ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം അനുഷ്ഠിച്ചു. മറ്റൊരു ഗ്രൂപ്പ് വളരെ കുറച്ച് തവണ മാത്രമേ അങ്ങനെ ചെയ്തിരുന്നുള്ളൂ, അതേസമയം മൂന്നാമത്തെ ഗ്രൂപ്പ് ഒട്ടും ഉപവസിച്ചിരുന്നില്ല.

പഠനം ആരംഭിച്ച് 3 വർഷത്തിനുശേഷം നടത്തിയ ഒരു തുടർനടപടിയിൽ, പതിവ് ഉപവാസ ഗ്രൂപ്പിലെ ഏകദേശം 25% ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോൾ വൈജ്ഞാനിക ഇംപേയർ ഇല്ലെന്ന് കണ്ടെത്തി, ഇടയ്ക്കിടെ ഉപവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്ന ഗ്രൂപ്പിൽ 14% ഉം ഉപവാസം അനുഷ്ഠിക്കാത്ത ഗ്രൂപ്പിൽ 4% ൽ താഴെയും.

ഇടയ്ക്കിടെ ഉപവാസം അനുഷ്ഠിച്ചിരുന്ന ഗ്രൂപ്പിലെ ആളുകൾ വൈജ്ഞാനിക ജോലികളിൽ മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവച്ചു. 

പതിവായി ഉപവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവർ കൂടുതൽ ഭാരം കുറയ്ക്കുകയും അവരുടെ ഉപാപചയ പ്രൊഫൈൽ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു, കൂടാതെ മറ്റ് പങ്കാളികളേക്കാൾ വ്യത്യസ്തമായ സാമൂഹിക ഘടകങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലെ പുരോഗതിക്ക് പിന്നിലെന്താണെന്ന് കൃത്യമായി പറയാൻ പ്രയാസമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, പതിവായി ഉപവാസം അനുഷ്ഠിക്കുന്ന പങ്കാളികളിൽ കോശ നാശത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു എൻസൈമിന്റെ ഉയർന്ന അളവ് ഉണ്ടെന്ന് ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തി. ഉപവാസ സമയത്ത് കൊഴുപ്പ് സംഭരണികളിൽ നിന്ന് നിങ്ങളുടെ ശരീരം കത്തിക്കുന്ന ഇന്ധനമായ കെറ്റോണുകളുടെ വർദ്ധനവും അവർ കാണിച്ചു.

ഇടയ്ക്കിടെ ഉപവാസവും പ്രായമാകുമ്പോൾ തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലെ പുരോഗതിയും തമ്മിലുള്ള  ബന്ധത്തിൽ ഈ പദാർത്ഥങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടോ എന്ന് കണ്ടെത്താൻ കൂടുതൽ ഗവേഷണം ആവശ്യമാണ്.

മെമ്മറി

എലികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പഠനങ്ങൾ കാണിക്കുന്നത് ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം മൃഗങ്ങളുടെ പുതിയ മസ്തിഷ്ക കോശങ്ങൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു എന്നാണ്, ഹിപ്പോകാമ്പൽ ന്യൂറോജെനിസിസ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രക്രിയയാണിത്. ഓർമ്മയുടെ ചില വശങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ഈ പ്രക്രിയ പ്രധാനമാണ്.

ഒരു ചെറിയ പഠനത്തിൽ, അമിതഭാരമുള്ള 35–75 വയസ്സ് പ്രായമുള്ള സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ 4 ആഴ്ചത്തേക്ക് ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസമോ സാധാരണ കലോറി നിയന്ത്രിത ഭക്ഷണക്രമമോ പിന്തുടർന്നു. പാറ്റേൺ സെപ്പറേഷൻ എന്ന പ്രക്രിയയ്ക്കായി രണ്ട് ഗ്രൂപ്പുകളിലും പുരോഗതി ഫലങ്ങൾ കാണിച്ചു, ഇത് സമാനമായ ഓർമ്മകൾ തമ്മിൽ വേർതിരിച്ചറിയാൻ  തലച്ചോറിനെ സഹായിക്കുന്നു.  ഹിപ്പോകാമ്പൽ ന്യൂറോജെനിസിസിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള മെമ്മറി മെച്ചപ്പെടുത്താൻ കലോറി കുറവ് കഴിക്കുന്നത് സഹായിക്കുമെന്ന് ഗവേഷകർ നിഗമനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം പ്രവർത്തിക്കുന്ന പ്രത്യേക രീതിയുമായി ഇത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നതിന് തെളിവുകളൊന്നുമില്ല.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം പുതിയ നാഡീകോശങ്ങളുടെ വളർച്ച വർദ്ധിപ്പിച്ചേക്കാം, ഇത് തലച്ചോറിൻ്റെ പ്രവർത്തനത്തിന് ഗുണം ചെയ്യും എന്ന് മൃഗങ്ങളിൽ നടത്തിയ ഗവേഷണങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു.

ബ്രെയിൻ ഡിറൈവ്ഡ് ന്യൂറോട്രോഫിക് ഫാക്ടർ 

(BDNF) ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം ബ്രെയിൻ ഡിറൈവ്ഡ് ന്യൂറോട്രോഫിക് ഫാക്ടർ 

(BDNF)  എന്ന മസ്തിഷ്ക ഹോർമോണിൻ്റെ  അളവും   വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.  BDNF കുറവ് വിഷാദരോഗത്തിനും മറ്റ് മസ്തിഷ്ക അവസ്ഥകൾക്കും കാരണമായേക്കാം. കൂടാതെ, സ്ട്രോക്ക് മൂലമുള്ള മസ്തിഷ്ക ക്ഷതം തടയാൻ ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം സഹായിക്കുമെന്ന് പഠനങ്ങൾ പറയുന്നു.

വീക്കം ( inflammation)  കുറയ്ക്കൽ: 

ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം തലച്ചോറ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ശരീരത്തിലെ വീക്കം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കും. അൽഷിമേഴ്സ് രോഗം, പാർക്കിൻസൺസ് രോഗം, മൾട്ടിപ്പിൾ സ്ക്ലിറോസിസ് തുടങ്ങിയ വിവിധ ന്യൂറോളജിക്കൽ ഡിസോർഡറുകളുമായി വിട്ടുമാറാത്ത വീക്കം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വീക്കം കുറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ, ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം ഈ തകരാറുകൾക്കുള്ള  സാധ്യത കുറയ്ക്കും.

ഓട്ടോഫാഗി:

ഉപവാസ കാലയളവിൽ, കോശങ്ങൾ ഓട്ടോഫാഗി എന്ന ഒരു പ്രക്രിയയ്ക്ക് വിധേയമാകുന്നു, ഇതിൽ കേടായ സെല്ലുലാർ ഘടകങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും പുനരുപയോഗം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. ശരിയായ സെല്ലുലാർ പ്രവർത്തനം നിലനിർത്തുന്നതിന് ഈ പ്രക്രിയ അത്യാവശ്യമാണ്, കൂടാതെ പ്രായവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഡീജനറേഷൻ, ന്യൂറോഡീജനറേറ്റീവ് രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് തലച്ചോറിനെ സംരക്ഷിക്കാൻ സഹായിക്കും.

മെച്ചപ്പെട്ട മെറ്റബോളിക് ഹെൽത്ത് 

ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം ഇൻസുലിൻ സംവേദനക്ഷമത മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ടൈപ്പ് 2 പ്രമേഹ സാധ്യത കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. പ്രമേഹവും ഇൻസുലിൻ പ്രതിരോധവും നാഡീനാശക രോഗങ്ങളുടെ ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ, നല്ല ഉപവാസ ആരോഗ്യം നിലനിർത്തുന്നത് തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യത്തിന് ഗുണം ചെയ്യും.

സമ്മർദ്ദത്തോടുള്ള പ്രതിരോധം വർദ്ധിപ്പിക്കൽ

ഓക്സിഡേറ്റീവ് സ്ട്രെസ്, വീക്കം എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ തരത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങളോടുള്ള തലച്ചോറിന്റെ പ്രതിരോധം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം സഹായിക്കും. ഇത് തലച്ചോറിലെ തകരാറുകൾ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുകയും മൊത്തത്തിലുള്ള തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും.

ന്യൂറോജെനിസിസിന്റെ സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കൽ

ചില പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ഉപവാസം പഠനവും ഓർമ്മശക്തിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തലച്ചോറിന്റെ ഒരു മേഖലയായ ഹിപ്പോകാമ്പസിൽ പുതിയ ന്യൂറോണുകളുടെ വളർച്ചയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചേക്കാം എന്നാണ്. ഇത് മെച്ചപ്പെട്ട വൈജ്ഞാനിക പ്രവർത്തനത്തിനും നാഡീനാശക രോഗങ്ങളുടെ സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നതിനും കാരണമാകും.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം പലർക്കും ആരോഗ്യപരമായ ഗുണങ്ങൾ നൽകുമെങ്കിലും, അത് എല്ലാവർക്കും അനുയോജ്യമോ പ്രയോജനകരമോ ആയിരിക്കണമെന്നില്ല എന്നത് ഓർമ്മിക്കുക. ചില കൂട്ടം ആളുകൾ ജാഗ്രത പാലിക്കുകയോ ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കുകയോ വേണം: ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്ന സ്ത്രീകളോ, ഭക്ഷണക്രമക്കേടുകളുടെ ചരിത്രമുള്ള ആളുകൾ, പ്രമേഹമോ രക്തത്തിലെ പഞ്ചസാരയുടെ പ്രശ്നങ്ങളോ ഉള്ളവർ, കുട്ടികളും കൗമാരക്കാരും, ഭാരക്കുറവുള്ള വ്യക്തികൾ അല്ലെങ്കിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ളവർ, ഹൈപ്പോഗ്ലൈസീമിയ,കടുത്ത മൈഗ്രെയ്ൻ,  വൃക്കരോഗം അല്ലെങ്കിൽ കരൾ രോഗം പോലുള്ള ചില മെഡിക്കൽ അവസ്ഥകളുള്ളവർ, അത്‌ലറ്റുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ഉയർന്ന ശാരീരിക പ്രവർത്തന നിലകളുള്ളവർ.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം  പരിഗണിക്കുകയാണെങ്കിൽ, അത് നിങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്കും സാഹചര്യങ്ങൾക്കും അനുയോജ്യമാണോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കാൻ  ഡോക്ടറെ സമീപിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്.  അനുയോജ്യമാണെങ്കിൽ, ഒരു ഉപവാസ സമ്പ്രദായം സുരക്ഷിതമായും ഫലപ്രദമായും നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ  ഡോക്ടർക്ക്  സഹായിക്കാനാകും.

ഇടവിട്ടുള്ള ഉപവാസം ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതശൈലിയുടെ ഒരു വശം മാത്രമാണെന്ന് ഓർമ്മിക്കുക. തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യവും മൊത്തത്തിലുള്ള ക്ഷേമവും ഒപ്റ്റിമൈസ് ചെയ്യുന്നതിന്, പതിവ് ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ, സമ്മർദ്ദ നിയന്ത്രണം, ഗുണനിലവാരമുള്ള ഉറക്കം, സാമൂഹിക ഇടപെടൽ തുടങ്ങിയ മറ്റ് എല്ലാ ഘടകങ്ങളെയും അവഗണിക്കരുത്.

എഴുത്ത്: Dr Arun Oommen, Neurosurgeon